Theo tập tục văn hóa truyền thống của người Việt, hàng năm vào những ngày lễ, tết, tuần tiết, sóc, vọng và ngày Hội, mọi người sẽ trở về các Đình, Đền, Miếu, Phủ trẩy hội, tỏ lòng thành kính và sự biết ơn của thế hệ con cháu đối với các bậc tiên nhân, tôn thần đã có công với đất nước.

Tam Tòa Thánh Mẫu là đại diện cho hệ thống sáng tạo vũ trụ, cai quản 3 miền khác nhau là miền Trời (Thiên phủ),miền Rừng (Nhạc phủ) và miền Nước (Thoải Phủ).

Tục thờ Tam Tòa Thánh Mẫu có ý nghĩa rất sâu sắc trong văn hóa tâm linh người Việt

Tam Tòa Thánh Mẫu thường được thờ tại các đền, điện, phủ. Trong điện thần của tín ngưỡng thờ Mẫu, Tam Tòa Thánh Mẫu được thờ chung một hàng ngang với thứ bậc vị trí rõ ràng: Mẫu Thượng Thiên mặc áo màu đỏ tọa ở chính giữa, Mẫu Thoải mặc áo màu trắng tọa ở bên phải và Mẫu Thượng Ngàn trong trang phục màu xanh tọa ở bên trái.

Tục thờ Tam Tòa Thánh Mẫu có ý nghĩa rất sâu sắc trong văn hóa tâm linh người Việt. Trước tiên, đó là thể hiện lòng uống nước nhớ nguồn. Sau là nhờ công ơn của những vị thần cai quản tự nhiên mà được mưa thuận gió hòa, thuận buồm xuôi gió để con người an tâm làm nông nghiệp, thủy ngư, đi rừng,… phục vụ cho cuộc sống.

Lễ vật cần chuẩn bị cho mâm cúng lễ Tam Tòa Thánh Mẫu

Theo quan niệm từ xa xưa, lễ vật dù to dù nhỏ, nhiều ít hay sang mọn, cốt là thể hiện được sự thành kính của mình. Do vậy, tùy theo điều kiện của mình gia chủ có thể sắm sửa lễ đơn giản, lễ chay bao gồm hương, hoa quả tươi và oản để dâng lên Mẫu, dâng lên các vị thần.

Cùng với đó, gia chủ có thể tham khảo cách chuẩn bị lễ để dâng lên khi đến các Đình, Đền, Chùa, Miếu như sau:

- Lễ cúng chay: Chuẩn bị Hoa quả tươi, hương nhang, trà, oản,… để lễ tại ban Phật, Bồ Tát (nếu có). Ngoài ra, lễ chay này gia chủ cũng có thể dùng để dâng lên ban Thánh Mẫu để cúng khấn.

- Lễ cúng mặn: Với những gia chủ có quan niệm lễ cúng phải dùng đồ mặn thì gia chủ nên mua đồ chay hình tướng lợn, gà hoặc giò, chả.

- Lễ cúng đồ sống: Trong quan niệm thờ cúng, gia chủ tuyệt đối không sử dụng các đồ cúng lễ sống như gạo, muối, trứng hay thịt tại các quan Bạch Xà, Ngũ Hổ, Thanh Xà đặt ở hạ ban Công Đồng Tứ Phủ.

- Cỗ cúng sơn trang: Bao gồm những món ăn đặc sản chay của Việt Nam, tuy nhiên gia chủ lưu ý không dùng các loại đặc sản như ốc, lươn, cua,….

- Lễ cúng ban thờ cô, cậu: Lễ này gia chủ nên chuẩn bị đồ lễ bao gồm oản, trái cây tươi, hương hoa, lược, gương,…cùng với những món đồ chơi mà trẻ nhỏ yêu thích.

- Lễ cúng thần Thành Hoàng, Thư điền: Gia chủ nên chuẩn bị lễ cúng chay để những lời cầu nguyện của mình được linh ứng.

Văn khấn Tam Tòa Thánh Mẫu